Türkiye sayfasının kaynağını görüntüle

'''Türkiye''', resmî adıyla '''Türkiye Cumhuriyeti''', topraklarının büyük bölümü [[Batı Asya]]'da [[Anadolu]]'da, diğer bir bölümü ise [[Güneydoğu Avrupa]]'nın uzantısı [[Doğu Trakya]]'da olan [[Kıtalararası ülkeler listesi|kıtalararası]] bir ülkedir. Batıda [[Bulgaristan]] ve [[Yunanistan]], doğuda [[Gürcistan]], [[Ermenistan]], [[İran]] ve [[Azerbaycan]], güneyde ise [[Irak]] ve [[Suriye]] ile sınır komşusudur. Güneyini [[Kıbrıs]] ve [[Akdeniz]], batısını [[Ege Denizi]], kuzeyini ise [[Karadeniz]] çevreler. [[Marmara Denizi]] ise [[İstanbul Boğazı]] ve [[Çanakkale Boğazı]] ile birlikte [[Anadolu]]'yu [[Trakya]]'dan, yani [[Asya]]'yı [[Avrupa]]'dan ayırır. Resmî olarak [[Seküler devlet|laik]] bir devlet olan Türkiye'de nüfusun çoğunluğu [[Müslüman]]dır. [[Ankara]], Türkiye'nin [[başkent]]i ve ikinci en kalabalık şehri; [[İstanbul]] ise, Türkiye'nin en kalabalık şehri, ekonomik merkezi ve aynı zamanda [[Avrupa]]'nın en kalabalık şehridir.

Türkiye toprakları üzerinde bulunan ilk yerleşmeler [[Eski Taş Çağı|Yontma Taş Devri]]'nde başlar. [[Doğu Trakya]]'da [[Traklar]] olmak üzere, [[Hititler]], [[Frigler]], [[Lidyalılar]] ve [[Dor istilası]] sonucu [[Yunanistan]]'dan kaçan [[Akalar]] tarafından kurulan [[İyonya|İyon]] medeniyeti gibi çeşitli eski [[Anadolu tarihi|Anadolu medeniyetlerinin]] ardından, [[Makedonya (antik krallık)|Makedonya]] kralı [[İskender|Büyük İskender]]'in egemenliğiyle ve fetihleriyle birlikte [[Helenistik Dönem]] başladı. Daha sonra, sırasıyla [[Roma İmparatorluğu]] ve [[Anadolu]]'nun [[Hristiyanlık|Hristiyanlaştığı]] [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] dönemleri yaşandı. [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Selçuklu Türklerinin]] 1071 yılında Bizans'a karşı kazandığı [[Malazgirt Meydan Muharebesi]] ile Anadolu'daki Bizans üstünlüğü büyük ölçüde kırılarak Anadolu, kısa süre içerisinde [[Selçuklu Hanedanı|Selçuklu]]lara bağlı Türk beyleri tarafından ele geçirildi ve Anadolu toprakları üzerinde [[Müslümanlaşma|İslamlaşma]] ve [[Türkleştirme|Türkleşme]] faaliyetleri başladı. Kısa sürede Anadolu'daki diğer Türk beyliklerinin üzerinde hâkimiyet kuran [[Konya]] merkezli [[Anadolu Selçuklu Devleti|Anadolu Selçuklu Sultanlığı]], 1243 yılındaki [[Moğol İmparatorluğu|Moğollara]] karşı kaybedilen [[Kösedağ Muharebesi]]'ne kadar Anadolu'yu yönetti. Anadolu'daki [[Moğol istilaları]]ndan sonra zayıf duruma düşen Anadolu Selçuklu Devleti, Anadolu'da yerini yeni Türk beyliklerine bıraktı.

13. yüzyılın sonlarından itibaren [[Batı Anadolu]]'daki Türk beyliklerinden biri olarak ön plana çıkan ve bağımsızlık kazanan [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılar]], 14. yüzyılda [[Balkanlar|Balkan]] topraklarında gerçekleştirdiği fetihlerle büyük bir güç hâline geldi ve [[Anadolu]]'daki diğer Türk beylikleri üzerinde de hâkimiyet kurdu. Osmanlılar, 1453 yılında [[II. Mehmed]]'in [[İstanbul'un Fethi|İstanbul'u fethederek]] [[Bizans İmparatorluğu]]'na son vermesiyle [[imparatorluk]] hâline geldi. İmparatorluk, zirvesini 16. yüzyılda, özellikle [[I. Süleyman]] döneminde yaşadı. 1683 yılındaki [[II. Viyana Kuşatması]] sonrasında gelen bozgun ve 15 sene süren [[Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları|Kutsal İttifak Savaşları]] sonucunda [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun [[Avrupa]]'ya karşı üstünlüğü sona erdi.

19. yüzyıla gelindiğinde imparatorluk, [[Tanzimat]] adı verilen ciddi bir [[Modernleşme teorisi|modernleşme]] sürecine girdi. 1876 yılında [[Kânûn-ı Esâsî|Türk tarihinin ilk yazılı anayasası]]nın ilan edilip meclisin açılmasıyla başlayan [[Birinci Meşrutiyet|I. Meşrutiyet]] devri, 1878 yılına kadar sürse de, 1908 yılında [[İkinci Meşrutiyet|II. Meşrutiyet]] ilan edilerek [[anayasa]] tekrar yürürlüğe girdi. Ancak yapılan reformlar, imparatorluğun [[Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi|dağılmasını]] engelleyemedi. 1914 yılında başlayan [[I. Dünya Savaşı]]'na [[İttifak Devletleri]]'nin yanında giren imparatorluk, savaş sonucunda yenik düşerek 30 Ekim 1918 tarihinde tüm orduların teslim olması şartını kabul etti ve akabinde [[İtilaf Devletleri]]'nce işgal edildi. 16 Mart 1920'de İtilaf Devletleri'nin [[İstanbul'un İşgali|İstanbul'u işgal edip]] bazı milletvekillerini tutuklayarak sürgüne göndermesi sonucunda [[Meclis-i Mebûsan]]'ın kapanmasıyla [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] önderliğinde 23 Nisan 1920 tarihinde [[Ankara]]'da [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]] kuruldu. Onun önderliğinde işgalci kuvvetlere karşı yapılan [[Türk Kurtuluş Savaşı|Kurtuluş Savaşı]] (1919-1922) başarıya ulaşarak, 1 Kasım 1922 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından [[saltanatın kaldırılması]]yla Osmanlı monarşisi ve [[Osmanlı İmparatorluğu]] tarihe karıştı. Cumhuriyet, ülkenin ilk cumhurbaşkanı [[Mustafa Kemal Atatürk]] tarafından 29 Ekim 1923'te [[Türkiye'de cumhuriyetin ilanı|ilan edildi]]. 3 Mart 1924'te [[Hilâfetin kaldırılması|hilafetin kaldırılıp]] [[Osmanlı Hanedanı]]'nın yurt dışına [[Sürgün cezası|sürgün]] edilmesinden sonra, çağdaş Türkiye'nin oluşumunda önemli yer tutacak olan bir dizi devrim gerçekleştirildi.

Türkiye gelişmekte olan bir ülkedir ve [[Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi|cumhurbaşkanlığı sistemiyle]] yönetilen [[Demokrasi|demokratik]], [[Seküler devlet|laik]] ve [[Üniter devlet|üniter]] bir [[anayasal cumhuriyet]]tir. Resmî dili [[Türkçe]]dir ve nüfusunun çoğunluğu [[Sünnilik|Sünni]] [[Müslüman]]'dır. Türkiye, [[OECD]], [[G20]] ve [[Türk Devletleri Teşkilatı]]'nın kurucu üyesidir. Türkiye [[NATO]]'nun ilk üyelerinden birisi ABD'nin ardından ittifak içinde ikinci en büyük askerî güce sahiptir. [[Avrupa Birliği]] adayı olan Türkiye, AB Gümrük Birliği, [[Avrupa Konseyi]], [[İslam İşbirliği Teşkilatı]] ve [[Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı|TÜRKSOY]]'un bir parçasıdır. Türkiye, askerî kapasitesi ve diplomatik girişimleri sayesinde [[bölgesel güç]] kabul edilirken; [[Avrupa]] ve [[Asya]] kıtalarının kavşak noktasında yer alması nedeniyle [[Bölgesel güç|önemli bir jeostratejik güç]] olarak görülmektedir. Türkiye evrensel sağlık hizmetlerine, artan eğitim erişimi ve yenilikçiliğe sahiptir. 22 [[Türkiye'deki Dünya Mirasları listesi|UNESCO Dünya Mirası]] alanı, 30 [[UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri|UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirası]]<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.unesco.org/en/countries/tr|başlık=Türkiye|erişimtarihi=2 Mart 2024|arşivtarihi=2 Mart 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240302171641/https://www.unesco.org/en/countries/tr|tarih=|website=UNESCO|ölüurl=hayır}}</ref> ve [[Türk mutfağı|zengin mutfağı]] ile Türkiye, dünyanın [[Dünya turizm sıralaması|en çok ziyaret edilen]] dördüncü ülkesidir.


== Kaynakça ==
{{kaynakça}}